De kracht van kleinschaligheid

“Klein is beter”, wie had tien jaar geleden gedacht dat we het daar met zijn allen roerend over eens zouden zijn? Uit een periode van verklontering ontstaat een tijdperk van verkruimeling. Waarom? Waarom is het zo goed? En moeten we oppassen voor een snipperbubbel?

Door de boom het bos…

We wantrouwen ‘groot’, omdat in zo’n grote kolos alles onzichtbaar wordt. Die ene grote boom ontneemt je het zicht op wat er allemaal in het bos gebeurt. En als je niet kunt zien wat er gebeurt, word je achterdochtig. Zeker als die grote systemen -bedrijven, overheden en instellingen- de boel met regelmaat blijken te bedonderen. Om dat toenemend wantrouwen te keren, komt het begrip ‘transparantie’ in zwang als het beste antwoord op de onzichtbaarheid van gigantische systemen. Maar het is onvoldoende.

Het is weinig veerkrachtig

Molochs buigen niet maar breken. Ze presteren optimaal in een klimaat dat minimaal verandert. Stugge, efficiënte torens die alleen maar omhoog gaan. Waar elk proces een keurslijf van winstmaximalisering is. Geweldig profijtelijk tot het klimaat verandert en dan knapt het. We willen de bamboebossen die meebewegen met de wind. Duizenden dunnere bomen die elk hun last dragen en groeien in de maat van het bos.Tegelijkertijd is klein steeds vaker niet meer klein. Met de focus, de menselijke maat en het herkenbare van het kleine, worden grote resultaten bereikt. Social media en sterke netwerkstructuren geven een gigantisch podium. Als iets goed is -bijvoorbeeld jouw ideetje om de plastic soep op te ruimen in de oceaan- kun je zomaar de ogen van de hele wereld op je gericht krijgen. De kans dat iets kleins aanzienlijke impact heeft, is groter dan ooit.

Klein is dichtbij, relevant en menselijk

De meeste nieuwe, succesvolle, kleine systemen -of het nu ZZP’ers zijn of NGO’s die dorp voor dorp helpen- houden het klein. De wijken die samendoen met tuingereedschap, de boeren die machines delen; ze zijn dichtbij, herkenbaar en hebben de optimistische instelling dat goed voorbeeld goed doet volgen. Ze hebben vertrouwen in de wereld én in het publiek.De kracht van klein betekent ook dat deze systemen niet zo nodig alles over hoeven te nemen. Ze hebben respect voor hun doelgroep en vertrouwen op de intelligentie van peers en publiek; die pakken een goed idee vanzelf wel op. Zodoende kan dat ene dorp veel te weeg brengen in de regio en uiteindelijk landelijk. Zo kun je een maatschappij beduidend helpen, door gewoonweg het tuingereedschap in de straat te delen. Zo kan een klein bedrijfje een grote multinational in de problemen brengen.Klein is superzichtbaar, hyperaanwezig, het blinkt uit in beweeglijkheid en heeft boven alles een menselijk gezicht. Geweldig. Maar.

Klein heeft koers nodig

Wel eens een confettikanon in de huiskamer laten knallen? Nou, dat is een beetje wat ik bedoel. Het is supervrolijk, heel divers en uiteindelijk zit het overal voornamelijk in de weg.Klein is de helft van de oplossing en het gevaar bestaat dat we ons blind staren op het hosanna van kleine successen. Klein heeft richting nodig. Klein heeft een conversatie nodig. Klein is nog het krachtigst als het koers krijgt. Niet van bovenaf, maar in een onderling gesprek dat zichtbaar is en waaraan wie dat wil makkelijk kan deelnemen.Klein is krachtig, maar klein is geen eindstation. Klein floreert als we -nog- meer leren delen, als we minder bang zijn van het succes van een ander en als we de gedeelde visie blijven toetsen, meten en bespreken.